13 Mayıs 2013 Pazartesi

1973 Savaşı


                                 1973 Savaşı




    Bölge için dönüm noktası niteliği taşıyan 1967 savaşı sonrası Araplar bu yenilgi nedeni ile İsrail ise kazandıklarından taviz vermemek için barış görüşmeleri yapılamadı ve Filistin sorununa çözüm getirilemedi. Bu arada bölgenin iki önemli ülkesi olan Mısır ve Suriye’de iktidar değişti. Mısır’da Enver Sedat, Suriye’de Hafız Esad başa geçti. İsrail stratejik ve askeri üstünlüğüne ve ABD’nin desteğine güvenerek Suriye ve Mısır’ın kendisine karşı savaşma cesaretini gösteremeyeceğini, ama Arapların bu mücadeleden asla vazgeçmeyeceklerini de çok iyi biliyordu.

                             (Soldan Sağa) Enver Sedat, Muammer Kaddafi, Hafız Esad

     Dördüncü Arap-İsrail Savaşı; Mısır, Suriye ve İsrail kuvvetleri arasında oldu. Arap Cephesi'nde; Mısır'ın 325.000, Suriye'nin 112.000' lik kuvvetine karşılık İsrail ortalama 100.000'lik barış mevcudunu kademeli seferberlikle 300.000'e çıkarmak üzere gerekli düzenlemeler yapmıştı. İsrail'in "Yom Kippur” adı verilen dinsel bayramını kutladığı bir sırada 6 Ekim 1973 günü saat 14.00'te, Mısır ve Suriye kuvvetleri baskın taarruzu ile harekâtı başlattılar.

                                                              Yom Kippur Bayramı

     İsrail, Yahudiler için en kutsal gün olan Yom Kippur gününde ve Müslümanlar için kutsal olan Ramazan ayında bu saldırıyı beklemiyordu. Saldırının ilk gününde Mısır Süveyş Kanalı’na, Suriye Golan Tepelerine hücum etti. İlk günlerde yenik olan İsrail 10 Ekim’de Suriye birliklerini geri püskürttü. İsrail hava kuvvetlerinin hâkimiyeti ve Mısır’ın pasif tutumu İsrail’in bütün gücüyle Suriye’ye saldırmasında oldukça etkili oldu. Araplar, bu savaşın ilk günlerinde elde ettikleri başarıya rağmen, Ortadoğu ve Filistinlilerin kaderini değiştirecek bir sonuç gerçekleştirememişlerdir. Savaşın tehlikeli boyutlar alması ve giderek doğu-batı çatışmasına dönme ihtimali karşısında BM Güvenlik Konseyi, ABD ve Sovyetler Birliğinin de yoğun diplomatik çabaları ile, 22 Ekim 1973’te 242 Sayılı Kararın uygulanması çağrısını yapan, 338 Sayılı Kararı aldı. İsrail ile Mısır kararı hemen onayladı. Suriye reddetti. İsrail’de bunu fırsat bilerek Suriye topraklarında daha fazla ilerleme bahanesi yarattı. Savaşın sonucunda askeri bir zafer kazanmış olan İsrail sarsıldı. Savunma stratejisi çökerken, Mısır ve Suriye’nin ani saldırısıyla caydırıcılık doktrini de çöktü. Aynı zamanda uluslararası toplumda diplomatik açıdan tecrit edilen İsrail, askeri ve ekonomik açıdan ABD’ye daha da bağımlı oldu. 1973 Savaşı sadece bölgeyi etkilemekle kalmayıp, bütün dünyayı etkileyen bir savaş olmuştur. Savaş esnasında Suudi Arabistan’ın öncülüğünü yaptığı Arap devletleri özellikle ABD ve Hollanda’yı İsrail’e destek oldukları için hedef alarak petrol ambargosu uyguladılar. Bu ambargo Arap devletlerinin petrolü siyasi bir güç ve silah olarak kullanabileceklerinin bir göstergesi oldu.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder